Herstel en nazorg bij borstkanker

Borstkanker en de behandelingen die daarbij horen, brengen meestal lichamelijke klachten en ongemakken met zich mee. Tijdens de behandelingen en vaak ook nog (lang) daarna. Daarnaast kun je ook te maken krijgen met angst, onzekerheid, somberheid, aantasting van je gevoel van eigenwaarde. Je kunt je eenzaam voelen en moeite hebben om de draad weer op te pakken en je werk te hervatten. Mogelijk ook krijg je twijfels over de dingen die je gewend bent te doen en vraag je je af wat nog zinvol en van betekenis is. Hoe jouw lichaam en geest op de behandeling van borstkanker reageren, weet je niet van tevoren. Misschien zit je binnen een mum van tijd weer letterlijk en figuurlijk lekker in vel. Maar het kan ook zijn dat je je leven lang last houdt van de gevolgen van de behandeling. De meest voorkomende klachten zijn lymfoedeem, zenuwpijn en extreme vermoeidheid. Bij een aantal specifieke klachten kan bijvoorbeeld een fysiotherapeut, huidtherapeut of psychotherapeut uitkomst bieden. Ga er niet zondermeer van uit dat je met je klachten moet leren leven. Bespreek ze met je (huis)arts. Een herstelproces zonder ‘nasleep’ duurt gemiddeld een jaar. Ongeveer even lang als de behandelfase. 

Klachten

Bijna iedere borstkankerpatiënt heeft lichamelijke klachten tijdens de borstkankerbehandelingen en daarna. Veel voorkomende bijwerkingen vind je bij de informatie over de verschillende behandelingen.

Naast lichamelijke klachten zijn er ook vaak mentale klachten. Je voelde je gezond en ineens was er die ziekte. Patiënten vertellen dat er in dat eerste jaar na de diagnose nauwelijks tijd is voor de verwerking. In de eerste periode heb je al je aandacht nodig voor de onderzoeken, uitslagen en medische behandelingen die vaak gepaard gaan met bijwerkingen. Vaak komen de emoties pas later, als de behandelingen (grotendeels) achter de rug zijn. De een doorloopt het ziekteproces heel vlot, de ander heeft daar meer tijd voor nodig. Je kunt van tevoren moeilijk schatten hoe dat bij jou verloopt, iedereen is immers uniek.

Late Gevolgen

Meer mensen overleven borstkanker en leven daarna lang(er) door. Hierdoor ontdekken we steeds meer over de mogelijke gevolgen die de behandeling tegen borstkanker op lange termijn kan hebben. Soms kunnen klachten tijdens je behandeling ontstaan. Soms treden ze pas jaren na afloop van je behandeling op. Deze klachten noemen we late gevolgen. Late gevolgen kunnen je belemmeren in je dagelijks functioneren.

Mogelijke late gevolgen die kunnen optreden, zijn onder andere: vermoeidheid, zenuwpijn, lymfoedeem, cognitieve klachten zoals geheugen- en concentratiestoornissen, hartfalen, overgangsklachten

Leefstijl

Er is nog weinig bekend over de relatie tussen leefstijl en fysieke en psychosociale klachten in de periode na beëindiging van de behandeling. De resultaten die bekend zijn lijken een belangrijkere rol aan leefstijl toe te kennen dan veelal wordt aangenomen. Een gezond dieet en regelmatige lichaamsbeweging blijken klachten van vermoeidheid, angst en depressie te verminderen. Tevens verlaagt een gezonde leefstijl het risico op een recidief en een vroegtijdig overlijden. Vrouwen met overgewicht hebben een slechtere prognose. Leefstijl speelt een belangrijke rol in (latere) gezondheidsklachten. Omdat borstkankerpatiënten een grotere kans hebben fysieke en psychosociale klachten te ontwikkelen, is voor hen een gezonde leefstijl van groot belang.